Arnavutluk

Asım Baba (Zal) Bektaşi Tekkesi, Ergiri (Gjirokaster) Arnavutluk

Yakın zamanda yenilendiği tespit edilen diğer bir tekke ise Ergiri’nin güneyinde yer alan Zal Tekkesi’dir. Tekke taşlık bir alanda kurulmuş olması sebebiyle “zal” adını almıştır.

Tekke 1780 yılında Seyyid Muhammed Asım Baba tarafından kurulmuştur. Asım Baba, peygamber soyundan geldiği için “seyyid” unvanını taşımaktadır. Aslında İstanbul Üsküdar doğumlu olan ve Bandırmalızade soyundan gelen Haşim Baba’nın oğludur.

Dimetokalı (Bulgaristan) Kara Ali Dede döneminde, Nevşehir’deki Hacı Bektaş Veli Tekkesi’ni ziyaret etmiştir. Bu ziyareti sırasında Bektaşilikten etkilenerek, burada eğitim aldıktan sonra 1778 yılında Arnavutluk’a gönderilmiştir.

Bektaşiliği yaymak için Ergiri’ye gelen Asım Baba, başlarda yerel halk tarafından kabul görmemiş, ancak iki yıl sonra kendi tekkesini kurabilmiştir. Bu bakımdan Asım Baba’nın kurduğu tekke, Arnavutluk’ta kurulan ilk Bektaşi tekkesidir. Daha öncesinde de Arnavutluk’u bazı Bektaşi babaları ziyaret
etmişler ancak bunlar halktan gerekli desteği alıp tekke kuramamışlardır.

Asım Baba, 1796 yılında ölünceye kadar tekkeye hizmet etmiş ve Bektaşiliği yaymaya çalışmıştır. Öldükten sonra tekkenin önündeki türbeye gömülmüştür (Baba Rexheb, 1970: 288-291).

Son olarak, tekke kompleksi bünyesinde yer alan 6 numaralı blok ise birbirine bitişik şekilde inşa edilmiş üç türbeden oluşmaktadır (Çizim 10). Bu türbelerde, tekkede posta oturmuş Asım Baba, Baba Ali Elbasani ve Baba Selimi yatmaktadır.

Asım Baba 1780-1796, Baba Ali Elbasani (Hacı Ali Haqi, Baba Elbasani) 1861-1907 ve Baba Selimi ise 1907-1944 yılları arasında tekkede şeyhlik yapmışlardır.

Kaynaklarda, Asım Baba Türbesi’nin ön cephesinde iki büyük kitabe bulunduğundan bahsedilmektedir. Türbe penceresinin üstünde yer aldığı söylenen kitabede, Asım Baba’nın öldüğü tarih olan H. 1209 (M. 1796) yılı ebced hesabıyla not düşülmüş, türbe girişinin yanındaki diğer kitabede ise Asım Baba’dan İmam Musa Kazım’a kadar uzanan silsilesi kaydedilmiştir (Baba Rexheb, 1970: 228).

Günümüzde bu kitabelere dair herhangi bir ize rastlanmamıştır. Son yapılan onarımda kesme taş malzemeyle yenilendikleri anlaşılan üç türbe de günümüzde dışarıdan sekizgen, içeriden ise dairesel plan şeması arz etmektedirler.
Türbelerin girişleri, önlerinde yer alan betonarmeden inşa edilmiş ortak bir koridora açılmaktadır.

View Larger Map